любоў ⁽³⁶⁾

Бываюць моманты, калі людзі ў сям'і стаяць па розныя бакі мяжы.
Выбіраюць розныя краіны, розныя абставіны жыцця, розныя каштоўнасці.
І на тое маюць прычыны.  І адлегласць паміж імі павялічваецца.
Аргументы кожнай палавінкі моцныя, зразумелыя, звязаныя з асабістым сэнсам. Няма чаго супрацьпаставіць.

І вось ты як старонні чалавек размаўляеш з адно з палавінак.
Сядзіш паддакваеш, знаходзіш доп аргументы каб падтрымаць суразмоўцу.
Усё яно лагічна, усё яно слушна.
І ад кожнага твайго паддаквання, гэтая адлегласць паміж палавінкамі павялічваецца.

З кожным такім пагаджэннем, чалавек усё больш выбірае сябе, а не сям'ю.
Ператвараецца ў камень, якому цяжка зысці са сваёй пазіцыі, са свайго бачання.
Дыстанцыя павялічваецца.

А вось калі незгадзіцца, знайсці праўду ў аргументах і сэнсах іншай палавінкі (а не той з якой ты зараз размаўляеш).
Гэта ўжо можа даць трэшчыны той закамянеласці.
І чалавек задасць сабе пытанні:
Дзе маё жаданне? Дзе мая любоў? Што магу я зрабіць дзеля гэтай любові?
Ці магу асэнсавана, зрабіць выбар супраць самога сябе, алеж дзеля гэтай любові?

І можа потым скажа хтонебудзь з іх “Я не згодзен з табою, мне вельмі цяжка, алеж я люблю цябе. Я зраблю крок насустрач табе, каб табе стала цяплей ад майго кахання. Не бойся мяне, я не супраць цябе. Мы розныя, алеж я жадаю табе дабра...."

Такія ўчынкі дастойны міра, кахання, прыняцця.
Пра такіх людзей мы маглі б пісаць кнігі і будаваць ім помнікі пры жыцці.

Не будзем паддакваць нашым суразмоўцам, будзем знаходзіць праўду і на іншым баку.

Няхай каменне аргументацыі дасць расшчэліну.
Няхай пануе любоў!

Апошніх некалькі месяцаў бабушка Рая моцна хварэла на анкалогію.
Сёння прыйшло паведамленне ад папы: "Сейчас умерла Рая". 
Унутры цішыня. На вуснах няма словаў. Неабсяжнасць панавання смерці і яе безумоўны сэнс. Алеж усё пакрыта тайнай. Паўсюль цішыня. Не хочацца, каб нейкае безсэнсоўнае слова сарвалося ў адказ на гэта паведамленне. Няма такіх словаў. Толькі спадзяванне, надзея, вера і любоў. Як неабароненыя парасткі кветак пасярод асвальту гэтага жыцця.

На фатаздымку мае дзеці з бабушкай Раяй і маім дзядулей Мікалаем некалькі год таму.

Убраць усе! Што вам цяжка прыбраць за сабой? Хто тут гэта кінуў? Лічу да трох, калі не прыбяроце ўсё выкіну ў сметніцу! Дзе павінны ляжаць твае рэчы?! Мне ўсё гэта ў глотке сядзіць, што цяжка за сабой прыбраць!?

Сколькі энергіі, сколькі фанатызма было раней у дачыненні да чыстаты дома і прыборкі дзецьмі за сабой. Можна было з гэтай энергіі запусціць ракету ў космас.
Да і здавалася, што для таго каб выдресероваць дзяцей на чысціню не трэба шмат часу, проста трэба шмат дысцыпліны, холаднасці і прынцыповасці.  Так каб пераламіць іх праз калена.

Вось гэта думка, пра пераламіць праз калена, заўсёды застаўляла мяне зноў і зноў думаць пра гэтую сітуацыю. Пра чысціню, і пра свабоду дзяцей, пра часовасць усяго што адбываецца. 

Паўгады таму я дазрэў, любоў да дзяцей і павага да іх творчасці і свабоды, змянілі мой характар, змянілі мае традыцыі, мае звычкі і пачуцці прыгожага. 

Вось прабіраюся зараз праз завал маляваных папер у перамешку са смеццем і радуюся. Адчуваю ў гэтым творчы шарм, рэалізацыю свабоды, рэалізацыю любові. 

Які пласт напружання і злосці зваліўся з маіх плеч. 

І зараз той невялічкі прамежак часу які застаўся нам з імі пражыць разам можна прысвяціць прыняццю адзін аднаго, паваге, радасці, творчасці. А там раз два і раз'едуцца па ўніверсітэтах, а потым ужо па ўласных дамах. Усё вельмі хутка ў гэтым жыцці, не бачу сэнсу выхоўваць дзяцей у непрынцыповых галінах жыцця. Няхай лепш узгадваюць добрага і радаснага тату, які можа паступіцца тымі сімі правіламі дзеля любові. Які можа змяніцца дзеля любові. Для мяне, гэтая мая змена, тое чым я магу ганарыцца!

Усё больш прыціскаюсь да дрэваў
Усё больш адчуваю цяпло
Якое праз птушачны спевы
Маё прасвятляе нутро

Нам трэба яшчэ тут пажыць усім
Удыхаць той жыцця арамат
Што дараць прырода і людзі
Што дарыцца проста за так

Усё скончыцца, чуеш радная
Праз месяц, гады ці той век
І будзе змяненне прыроды
І будзе другі чалавек

І ведаеш, можам баяцца
Што ChatGPT ці дурак
Запусцяць у сусветнай прасторы
Гадзіннік імклівы назад

Мы птушкі, мы звыкліся лётаць
Ад жаху, вайны і грыба
І ў нашым з табою сусвеце
Гняздо то вісіць у крыла

Ляцім ці сідзім
Няма справы
Глядзі...
Набліжаецца грыб...
Ты сцісні руку маю моцна
І будзе ўлюблёны той міг!

Я помню добра гэты дзень.
Сказала мама з душа:
Прыйшоў мамент!
Я хваляваўся дужа.

І папа вызваў ёй таксі.
Сабралі сумку хутка.
Усе было вельмі ў тарапях.
І мама знікла ў дзвярах.

А потым помню балявалі.
Сябры ўсё папы прыязджалі.
Сядзелі ў залі, весялілісь.
І ў шахматы са мной сразілісь.

Дакладна помню момант той
Што пасярод вяселля.
Мне класцісь спаць
Пара была.

У маленькім ложку
У спальні.
Вісела радыё
Начнік з уцёнкам

Мы з папаю туды пайшлі.
Я засынаў,
А ён стаяў,
І нешта цёплае казаў.

Я ўсёй істотай адчуваў,
Яго любоў,
І момант той,
Запомніў я.

А потым помню ў цемнаце,
Стаялі пад акенцамі,
Махалі маме хоць её
Амаль і невідаць было.

Дом потым сонцам асвяціўся
І Ваня ў доме аб’явіўся.
І я сяджу і гавару….
Сям’і гісторыю сваю.

Губляюся, хаваюся, радуюся, алеж не знаходжу сабе мейсца.
Так звычайна бывае, калі вочы ў вочы, чую штосьці вельмі прыемнае і кранаючае.
Так было і ўчора. Даша напісала такі верш: спасылка на верш. І прачытала мне яго вочы ў вочы.
Я заміраю і ледзь стрымліваю тыя бурленні якія ўнутры мяне. 
Цяжка падабраць словы, каб апісаць, што ўва мне адбываецца.
Мне здаецца, што я чую тое, чаго не варты. Нібы гэта нейкая памылка. 
І вось пройдзе хвіліна, і гэты смачны міраж развееца. Здаецца, што тое не можа быць. Прыемнае не можа быць праўдай. Гэтыя словы вочы ў вочы, нібы робяць мяне голым. Пранізваюць і падсвечваюць, усе мае недасканаласці. Яны крычаць, ім небяспечна цяжка і няўтульна. 

І зноў вяртаемся да Шчасця-Быцця. Як цяжка вяртацца да "Самабытнага шчасця-быцця" да найвялікшай каштоўнасці "Ты Чалавек!". Без аглядак на дасягненні, знешнасць, характар ці розум. "Я чалавек!" - і дастаткога з таго. Нішто не зможа даць нам больш за гэта слова. Пачынаючы з гэтага "Я Чалавек" можна Жыць, Любіць і быць любімым, радавацца, шукаць і знаходзіць. І больш нічога не трэба. Ніякіх умоўнасцей, статусаў і параметраў. Гэтага дастаткова, пачынаючы з гэтага можна Жыць! 

Скажу Жыццю - Да!
Скажу Каханай - Дзякуй Любая, што ты ёсць! 

Не грошы, што зарабляю
Не дасягненні і выступлення
Не падарожжы
Не развіццё
Не праца
Не код
Не скілы
Не рэчы
І не дыпломы на сцяне

А робіць мяне моцнай тое,
Што я кахаю цябе.

Дзякуй любая мая, што натхняеш любоўю - любоў.

Вось яны, пітаючыся з аднаго вазона. Браты і сёстры адзін аднаму. Прыгожыя і крыху розныя. Хіляцца адіз ад аднаго падалей. Хтосьці сказаў - да сонейка. Алеж не толькі да сонейка. Ім утульная мець прастор для сябе. Мець нейкую бяспечную дыстанцыю і ўнікальнасць. Зусім як людзі. Гэта іх права. І яно не адмяняе любові. Гэта як і на карціны глядзець, не шмат чаго атрымаецца калі ўткнуцца ў іх носам. Так і ў заемаадносінах павінна быць нейкая прастора. Каб дыхаць на полныя грудзі. Каб больш бачыць вакол сябе. І вось яны разам: Крывыя і роўныя, адкрыўшыяся і не, бліжэй і далей да сонейка. Дораць цяпло і радасць нам. Проста таму, што яны ёсць. 
Маю надзею, што і мы радуем Бога тым, што мы ёсць. Гэта нашае асноўнае дасягненне і нашая асноўная каштоўнасць. Мы існуем!

Мая любая сёння хварэе
Боль прыйшоў, ну а страху няма.
Бо як учора, і ходзіць, і п’е яна,
хоць і моцна баліць ёй спіна

Бо не хочацца думаць пра страшнае
Бо не хочацца то дапускаць…
Што прачнуўшыся раніцай заўтрашняй
Не змагу я яе цалаваць

Усё міне з захапленняў і радасцяў
Зусім іншае будзе жыццё
І пакутаваць буду няшчасна я,
Ад таго, што раней не было.

Мая любая сёння хварэе,
Боль прыйшоў і з’явіўся той страх.
Пабягу, абдыму і пажалімся.
Пацалуемся з радасцю, вах!

- - - - 

Праз пару дзён, Даша паправілася. Усё добра!

K.S.Petrashka / Szczytno / 10 Nov 2022

Адпусціўшы мяне ля трапінкі
На блуканне пусціўшы гуляць
Мая родная едзе да дому
Каб мяне там чакаць-сустракаць.

І іду я з вялікай падзякай
І блукаю шукаючы слоў
Каб змянілася сэрца чарствелае
І з яго палілася любоў.

Каб любоўю напоўнілісь позіркі
Каб каханнем насыцілісь дні
І ў паветры віталі ад радасці
Пад гітару мае і твае галасы…

K.S.Petrashka / Szczytno / 1 Nov 2022

Добрымі намерамі вымашчана дарога ў пекла.

Я зараз не буду казаць пра свае перажыванні ці адчуванне свету, гэта будзе больш як нейкая рэфлексія пасля адной доўгай размовы.

Гэты мір, даволі жорсткі, не просты, у ім шмат пакут, цярпення, выпрабаванняў.

Некаторыя з нас, сутыкаюцца з гэтымі выпрабаваннямі без падрэхтоўкі, знянацку. Спаўна настрадаўшыся, алеж прайшоўшы шлях, усвядомляюць самі сабе, што гэта быў непросты шлях, алеж кожны хто будзе ісці пераможа.

А потым пачынаюць трансляваць свае бачанне гэтага "жорсткага свету" як нейкай нормы. І пачынаюць займацца добрай справай, "падрыхтоўкай" маладзейшых да таго, што гэты свет вельмі жорсткі. Бачаць у гэтым настаўніцкую місію. Можна сказаць, рыхтуюць да сапраўднага жыцця. Для сябе бачаць яны небяспекай, што які чалавек будзе думаць пра мір, што ён добры. Што будуць прабываць у няведанні жорсткасці міра. Гэтыя людзі з добрых намераў будуць адукоўваць невучаў, нават не распавядая пра жорсткасць, а паказваючы яе на прыкладзе. Каб дакладна падрыхтаваць маладых.

Што маем на выхадзе: да жорсткасці дадаецца жорсткасць, алеж такая жорсткасць якая нібы ўпраўдана добрым намерам. Гэта як бацькі якія бюць розгамі сваіх дзяцей трошачкі меншы, чым білі іх бацькі, бо яны ж гуманісты. А так да, без гэтага не будзе ніякага выхавання, бо свет жорсткі.

Магчыма ў гэтых разважаннях, я шмат чаго змяшаў у кучу і ўсё не так проста. Алеж прашу, нават малю, ХОПІЦЬ распаўсюджваць жорсткасць, хопіць быць настаўнікамі жыцця. Лепш працягнем адзін аднаму руку ўзаемадапамогі, прыняцця, любові.

Жорсткасць у свеце і так не знікне, а мы будзем адзін другому той апорай, у якой чалавек зможа выстаяць у гэтым складаным свеце.

Дух Уцешыцель прыходзіць да мяне, ці праз кропелькі салёныя на вачах, ці праз сустрэчу цудоўных кропелек на траве, ці як зараз праз кропелькі на целе, якія збаўляюць мяне ад гарачкі.

На здымке травінка пазаўчора, цікава што толькі на ёй была раса, а на іншых не было. І я нават вярнуўся каб сфатаграфаваць.

• Ксюша, што ты начапіла сябе на нагу?
• Адчапіся папа, гэта прыгожа.
• Не, давай здымай, бо нага адваліцца.

Наступнай раніцай у садок едзем на машыне. Калі ідзем ад машыны, час ад часу прыходзіцца спыняцца і несці Ксюшу. Нагу расціраць не дае. Ёй вельмі баліць. Бачу як яна хоча маей пяшчоты, бо ёй больна. Бура ўнутры мяне не дае мне па-чалавечы пашкадаваць яе. Бо нясе наступствы свайго глупства. Так, сапраўды не сняла я на нач “прыгожай” разінку з шчыкаладкі. Гэты дзень для Ксюшы зусім не задаўся, нага так і не адышла. І яна кавыляла калі я ея забіраў з “зерувкі”. Ксюша плакала, настаўніцы былі вельмі занепакоены, што з ей такое і ці лечыцца гэта. З раздражненнем апраўдываўся і на ломанай польскай спрабаваў патлумачыць пра разінку. Ішлі моўчкі напэўна. Бо сама вінаватая, да яшчэ і бацькі не паслухала з вуснаў якога ліецца ісціна.

Паміж тым у мяне ўвечары падымаецца тэмпература, адчуваю сябе жудасна, усе планы ламаюцца. Забіўшы на ўсё, а сёмай іду спаць. Даша прыносіць мне пітво, дзеці заглядваюць. Пакуль яшчэ не вырубіўся, крычу ў іншы пакой: Нагу парасцірайце!
Засынаю….

Прачынаюся, калі ўсе ўжо спяць. Палашчу горла, раблю гарбату. Кладуся. Мне становіцца вельмі сумна. Хачу каб хтонебудзь мяне пашкадаваў. Гэта асабліва цяжка, бо я разумею, чаму гэта са мной здарылася.

Сёння днём я зноў хадзіў у лес. Нават пабачыў там ліса. А яшчэ сонейка прыгрэла, і я зняў адзін з дзьвух швэдараў. Потым залез у назіральны пункт за птушкамі. Там моцны вецер прадуваў маю галаву, і было неяк холадана. Алеж на адрэналіне, сустрэчы з лісам, усё было не пачым. “Прыгожа”, а астатняе не хвалюе! У захапленні іду да дому, зноў з невялічкім скарбам “пабачыным лісам”.
Па дарозе захажу ў краму за метрам, і разумею, што трэба адзначыць марозевым. Беру маленькае, і хутка з’ядаю каб дзеці не пабачылі. Ну вось і увесь дыягназ.

Так вось ляжу я хачу, каб мяне такога балвана такі хтосьці пашкадаваў, а ўсе спяць. І прашу Бога: Госпадзі, дазволь мне пашкадаваць сябе. Мне стала цёпла, і я адразу ўзгадаў пра сваю дачку. Усім сэрцам мне стала шкада яе. Дачкі бацькі свайго.

Засыпаю з мірам.